Termin „mizoginija“ potiče od starogrčke reči „misogunia“ što znači mržnja i animozitet prema ženama. Mizoginija ima mnoga lica. Najčešće se manifestuje kroz plasiranje muških privilegija, patrijarhat, rodnu diskriminaciju, prezir, seksualno uznemiravanje, marginalizaciju, ugnjetavanje i omalovažavanje žena, nasilje nad ženama i devojčicama i seksualnu objektivizaciju. Žene se često doživljavaju od strane muškaraca kao objekti za seksualno uživanje i podizanje dece uz umanjivanje njihovih ljudskih vrednosti. Mizogini stavovi se ogledaju i tendenciji da se za seksualno uznemiravanje i nasilje okrivi žena i prebaci odgovornost na nju jer je verovatno provocirala napadača ili svojim ponašanjem ili svojim odevanjem. Mizogini ljudi nastoje da nametnu svoju volju ženama, svaki pokušaj oslobađanja žena od tradicionalnih uloga sputavaju. Mizoginija se odnosi i na društvenu nejednakost muškaraca i žena o čemu svedoči na primer rodna razlika u platama, u mogućnosti napredovanja na poslu i karijeri, nedostatak muške podrške, potcenjivanje ženskih kvaliteta, humor kroz koji se ismevaju žene, podzastupljenosti na
pozicijama moći.
Koreni mizoginije mogu se pratiti do starogrčke mitologije. Prema Hesiodu pre nego što su žene nastale, muškarci su mirno koegzistirali kao saputnici bogova sve dok Prometej nije odlučio da ukrade tajnu vatre od Boga što je naljutilo Zevsa. Zevs je onda odlučio da kaznio čovečanstvo šaljući im Pandoru, prvu ženu koja je nosila kutiju koja je oslobodila sva zla kao što su rad, bolest, starost i smrt.
Tokom vekova, i kroz religiju i kroz istoriju, žene su bile ugnjetavane, omalovažavane, njihova prava su zanemarena kao ljudska bića, tretirane su kao niži deo društva, a njihove uloge su bile ograničene na kućne poslove i rađanje. Dugotrajno ugnjetavanje podiglo je mnoge glasove i kolektivno dovelo do stvaranja koncepta feminizma i feminističkog pokreta koji i dalje traje.
Feministički pokreti su decenijama vodili kampanju za prava žena, uključujući pravo da glasaju, da obavljaju javnu funkciju, da rade, da zarađuju pravedne ili jednake plate, da posjeduju imovinu, da se školuju, da sklapaju ugovore, da imaju jednaka prava unutar brak, i da ima porodiljsko odsustvo. Feministkinje su takođe radile na promovisanju telesne autonomije i integriteta i na zaštiti žena i devojaka od brutalnih zločina kao što su silovanje, seksualno uznemiravanje i nasilje u porodici.
Mizoginija nije rezervisana samo za muškarce. I žene mogu biti mizogene odnosno mogu
internalizovati mizoginiju, kada i druge žene a i same sebe degradiraju kroz razne seksističke ideje o tome kako bi trebalo da se ponašaju, izgledaju, govore, opravdavajući nepravedno postavljene norme, pravila i uloge koje dodatno ušvršćuju diskriminaciju i nepravdu prema ženskom rodu.
Mizoginija ne predstavlja psihijatrijski poremećaj. To je stav i verovanje koje mogu uključivati faktore kao što su sistemi osnovnih verovanja, religija, kulturne norme i iskustva iz detinjstva.
Emocionalno zlostavljanje i nasilje u porodici u vezi sa vaspitnim okruženjem povezani su sa mizoginističkom kulturom i neprijateljskim seksizmom, kao i nasiljem nad ženama. Mizoginijase povezuje i sa nezdravim odnosom sa majkom u najranijem detinjstvu, te majkom koja je bila emotivno nedostupna, distancirana i hladna. Majke koje su bolovale od bolesti zavisnosti ili imale problematično ponašanje, mogu u osetljivom periodu dečaka da stvore sliku žene koja nije vredna ljubavi. Ova vrsta traume može dovesti do odbojnosti i mržnje prema ženskom rodu.
Kultura i rodne norme, gde se žene često doživljavaju kao „inferiorna bića“, takođe mogu uticati na to kako dete razvije mizoginistička uverenja, posebno ako vide da njihovi muški uzori maltretiraju žene u porodici.
Mizoginija može imati ozbiljne posledice po ženski rod jer se stvaraju socijalne, ekonomske,
emocionalne barijere koje ograničavaju njihovo pravo na slobodu, jednakost, samopoštovanje i
samopouzdanje.
Pripremila: Jelena Krstić, psiholog i psihoterapeut