Marion Vudman, rođena Boa, jedna je od najpoznatijih jungovskih analitičara Severne Amerike, rođena 15. avgusta 1928.godine u Kanadi. Bila je najstarije od troje dece majke Ile, domaćice i oca Endrua Boa, koji je bio ministar. Imala je dva brata, Frejzera Boa koji je bio psihoanalitičar i Brusa Boa, koji se bavio glumom. Prvo je studirala englesku književnost na Univerzitetu Zapadni Ontario i bavila se predavanjem engleskog jezika i drame više od dvadeset godina u srednjoj školi. Bolovala je od anoreksije pa je jednom prilikom odlučila da sa suprugom Rosom Vudmanom, koji bio profesor engleskog jezika na Univerzitetu Zapadni Ontario i veliki kolekcionar savremene umetnosti, otputuje kako bi se odmorila od problema koji su je mučili. Otputovali su prvo u Indiju a zatim u Englesku. U Engleskoj se susrela sa učenjima i teorijama Karla Gustava Junga koje su je zainteresovale. Odlučila se za analizu sa Jungovim britanskim kolegom Ea Benetom a nakon toga upisala psihologiju 1979. na Univerzitetu Karla Junga u Švajcarskoj i školovala se za analitičara. Prilagodila je i primenila Jungove ideje o mitskim arhetipovima na kojima počiva psiha, kako bi pomogla svojim klijentima da reše mnogobrojne psihološke problem poput depresije i poremećaja u ishrani. Bila je i članica ženskog pokreta i pomogla mnogim ženama da shvate problem zavisnosti i poremećaja ishrane sa stanovišta jedne nove psihološke perspektive. Osnovna oblast njenog interesovanja jeste psihologija ženskog, i u muškarcima i u ženama. Bavila se proučavanjem odnosa psihe i tela, poremećaja ishrane (sa naročitim fokusom na bulimiju i anoreksiju), problema vezanih za seksualnost. Tajne ženstva otkriva i demistifikuje kroz istorije slučaja, snove, mitologiju, književno stvaralaštvo, simbole hrišćanstva. Autor je mnogih knjiga od kojih su najpoynatije Trudna devica, Porok savršenosti.
Godine 1993. dijagnostifikovan joj je tumor materice. U knjizi “Kost”u obliku dnevnika, priča o svojoj bolesti, njenom procesu lečenja i njenom prihvatanju života i smrti. Iskrena o faktorima za koje misli da su doprineli njenoj bolesti, Vudman objašnjava kako je koristila svaki resurs-fizički i duhovni, koji joj je bio na raspolaganju da bi se pomirila sa svojom bolešću. Snovi, slike, samorefleksija i rad na telu i tradicionalna i alternativna medicina igrale su karakterističnu ulogu u njenom oporavku. Njena lična riznica umetnosti, fotografija i citata, od Dikensona preko Blejka do Rumija-ulepšava ovu jedinstvenu hroniku veoma ličnog putovanja ka transformaciji.
U knjizi “Ples u plamenu”, Marion istražuje misterije putovanja svoje duše i otkriva niz psiholoških smrti i ponovnih rađanja, koji su j eučinili takvom kakva je danas. Od njene borbe sa anoreksijom, preko putovanja u Indiju, do njenog braka koji se stalno razvijao i plesa sa rakom, ona je “umrla za život” i stoga je savršena učiteljica i babica za kritične periode u našoj istoriji. Sa psihologom Elinor Diksonom piše o ponovnom pojavljivanju ove moćne sile u duhovnosti i psihi savremenih žena i muškaraca. Mračna boginja je “ljubav iskovana u vatri” koja nam pomaže da izlečimo dualnosti koje postoje u nama samima. Ona pretvara patnju u rad duše i obeava kreativnu obnovu. Istorije slučajeva u ovoj knjizi pokazuju kako su žene i muškarci kroz snove i rad na telu u stanju da koriste boginju kao saveznika na svom putu ka celovitosti.
U knjizi “Porok savršenosti” daje moćan i autoritativan pogled na psihologiju savremene žene. Govori o “pogubljenju zle veštice” tj Meduzi ili Ledi Magbet, arhetipskom obrascu koji autonomno deluje u svakoj ženi onemogućavajući razvoj njenog duha, blokirajući njenu slobodu i kreativni razvoj. Autorka to vidi kao konsekvencu kulturalne jednostranosti koja ističe i proklamuje patrijarhalne vrednosti, hiperproduktivnost, intelektualnu genijalnost i duhovni perfekcionizam na račun interpersonalnih vrednosti koje su tradicionalno bile prepoznavane kao suština ženskosti. Pošto se bavila problemima sa poremećajima u ishrani i za većinu klijenta imala osobe koje boluju od bulimije, gojaznosti ili anoreksije, u ovoj knjizi opisuje neka svoja terapijska iskustva sa analizandima te vrste ističući da su ovi sindromi samo pojedinačni simptomi jedne mnogo veće bolesti koja je raširena u zapadnom svetu. Kako navodi Vudman “ kada se problem sa težinom stavi pod kontrolu, u snovima analizantkinja počinju da se javljaju slike praznog prostora, zatvora, staklenih mrtvačkih sanduka, ukazujući na seksualne i duhovne problem zajedničke većini modernih žena”. Ona dodaje i da je savremeno društvo takvo da goni i tera pojedinca da bude što više uspešan i bolji u mnogim životnim sferama, školi, karijeri, međuljudskim odnosima, stavljajući naglasak na narcističke potrebe kao što su posebnost i savršenstvo, primoravaju’i ga da od sebe stvori umetničko delo a gubeći pri tome sebe, svoju suštinu, zaboravljajući da smo svi mi samo ljudska bića. Zavisnost od savršensta je ustvari suicidalna zavisnost. Kretati se prema savršenstvu znači udaljavati se iz života, izlaziti iz njega ili ne uspeti nikad istinski ući u njega. Traganje za savršenošću je opsesivnost u kojoj se psihička energija usmerava na samo jedno područje ličnosti isključujući sva ostala, zaleđujući ličnost koja prestaje da bude živo biće i pretvara se u nešto otvrdlo, beživotno, nalikujući skulpturi, zarobljeno u kompleks.
Čitajući “Trudnu devicu” možemo primetiti da Vudmanova istražuje proces detaljnog psihološkog preobražaja koji svako od nas prolazi u nekim kriznim momentima a koji ona upoređuje sa metamorfozom gusenice koja od čaure prolazi proces transformacije do leptira, stavljajući fokus na deskripciju perioda koji se provodi u čauri i ističući da je život u čauri priprema za nešto novo što sledi. Dotadašnji život koji smo živeli je za nama, sami smo, nismo više ono što smo bili a tako učaureni, puni smo strepnje od neizvesnosti jer još uvek ne znamo šta ćemo postati. Čaura, kada se posmatra spolja, može izgledati neživo ali unutra krije čudesne promene i izvor života. Život i telo gusenice u čauri potpuno se razlikuju od života i tela leptira koji nastaje. Leptir je simbol ljudske duše kako navodi Merion i kada izlazi iz čaure ispušta crvenkastu izlučevinu koja podseća na krv što bi u simboličkom smislu značilo da ukoliko želimo da se oslobodimo prošlosti, rodimo sebe na jedan novi način, moramo prineti u kap krvi kao žrtvu. Prosec ostavljanja prošlosti za sobom i kretanje u novu i neizvesnu budućnost ipak nije bezbolan. Da bismo bili slobodni moramo nečega i da se odreknemo. Život u čauri je ustvari faza preobražaja na putu između prošlosti i budućnosti. Jedan deo nas se okreće prošlosti i čezne za onim magičnim što se gubi, jedan deo se raduje što tome može konačno da kaže zbogom, jedan deo je skamenjen i preplašen zbog nastupajuće neizvesne budućnosti, jedan deo se naoružava hrabrošću da se suoči sa svim predstojećim izazovima. Tako je slično, navodi Vudmanova i sa klijentima u psihoterapiji ili ličnom životu svakog od nas. Svi mi koji svesno prihvatimo čauru prihvatili smo i paradoks života i smrti.
Kao vrsni poznavalac kolektivnog nesvesnog, u knjizi “Napuštajući očevu kuću”, direktno se suočava sa onom silom, koja izdaleka ili iz dubine upravlja svima nama a o kojoj mi često ili ne znamo ništa ili znamo vrlo malo i ilustruje autorkinu potrebu da se u jednom restriktivnom i patrijarhalnom društvu žesnka mudrost što više približi i privede svesti. Naslov upućuje na simboličko, aktivno napuštanje muške kuće od strane žena da bi se potražilo nešto drugo, ono što je suštinsko i svojstveno prirodi a što je u datom trenutku zatamnjeno, ono žensko i iskonsko u svakoj ženi. Nagrada usled odlaska iz očeve kuće je sloboda
Marion Vudman je umrla je u Ontariu, 9.jula 2018. u 89-oj godini.
Jelena Krstić, psiholog
Kontakt:nikolic.jeka@gmail.com
Korišćeni izvori:
Napuštajući očevu kuću; Marion Vudman,
Porok savršenosti; Marion Vudman,
Trudna devica; Marion Vudman